σημειώσεις

ΝΙΚΟΣ ΚΑΣΔΑΓΛΗΣ, Η ΣΟΡΟΚΑΔΑ, (συλλογή διηγημάτων: Σπηλιάδες, εκδ. 1952)

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

·        Ενότητες    1. κολύμπι στο λιμάνι (παρόν)

                     2. σοροκάδα (παρελθόν)

                     3. κατάλοιπα ναυαγίου στο λιμάνι (παρόν)

·        τόπος: λιμάνι Ρόδου

·        χρόνος: μετά την ενσωμάτωση Δωδεκανήσου (1948)

·        πρόσωπα  - ο συγγραφέας, ο καπετάνιος, ο λιμενάρχης, οι ντόπιοι, οι γυναίκες, τα κορίτσια

·        ακραίος ρεαλισμός

·        νατουραλιστικές εμμονές

·        χρονικά επίπεδα  

- παροντικός δραματικός χρόνος (κολύμπι)

- προσημάνσεις

- εγκιβωτισμός παρελθόντος (ναυάγιο)

·        αφηγηματικό μοντέλο

Άτη → Ύβρις → Νέμεση → Τίσις → Κάθαρση

·        ανατροπή αφηγηματικής εξέλιξης

·        παντογνώστης αφηγητής (μηδενική εστίαση)

·        αφηγητής - συγγραφέας - παρατηρητής (κολυμβητής)

·        εναλλαγή υποκειμένου

 1^η  ενότητα - παρόν (α’ ενικό πρόσωπο: ΕΓΩ)

 2^η ενότητα -παρελθόν (γ’ πρόσωπο: ο καπετάνιος, ο λιμενάρχης, οι ντόπιοι, οι γυναίκες)

·        γλώσσα κειμένου:

      -  μικρές κύριες προτάσεις ( ουσιαστικά, ρήματα)

      - απουσία επιθέτων, υποτακτικού λόγου

      - κλιμάκωση ονοματοδοσίας (καταδρομικό, πολεμικό, καράβι, κουφάρι)

      - χρονικοί προσδιορισμοί

      - εικόνες

      - λαϊκή γλώσσα, ναυτικοί όροι, ροδίτικο ιδίωμα

      - αντιθετικά ζεύγη  θάλασσας - πολεμικού

                                          φύσης - ανθρώπου

                                         ντόπιων - Αμερικάνων

                                         λιμανιού - πελάγου

                                         σύνεσης, γνώσης - αλαζονείας                                             

·        τραγική κατάληξη πλοίου (εκφραστικά μέσα)

-       προσωποποίηση (είχε πεθάνει)

-       μεταφορά  (κόλλησε, καρφωμένο)

-       παρομοίωση (σαν φρόκαλο, μπακακάκια)

-       κυριολεξία (σκοτώθηκε ο βουτηχτής)

-       ειρωνεία (να δοξάζει τους κανονισμούς)

·        Αμερικάνικη παρουσία (καπετάνιος, πολεμικό, γυναίκες)

                                                   ®  ισχύς, τεχνολογική υπεροχή, αλαζονεία, ευμάρεια, επιπολαιότητα

·        Καπετάνιος ®περιφρόνηση φύσης, λιμεναρχείου, χώρας, λαού

·        Έλληνες ®τουριστική εκμετάλλευση, δουλοπρέπεια, υλιστική προσέγγιση ζωής, ηθική εξαχρείωση (έμποροι)

                                                                                 ≠

                     εμπειρία, γνώση, σύνεση, προσαρμογή (ναυτικοί)                           

·        θέματα:      σύγκρουση Ανθρώπου - Φύσης (ανθρώπινη αλαζονεία)

                     σχέσεις Αμερικής - Ελλάδος

                     ταυτότητα Νεοελλήνων